ورم و التهاب لثه در بارداری را جدی بگیرید

زنان باردار می دانند سبک زندگی سالم و تغذیه چه اهمیتی برای سلامتی خودشان و جنین در حال رشدشان دارد اما بسیاری از زنان از اهمیت سلامت دهان در بارداری خبر ندارند.

توصیه های جدید آکادمی پریودنتولوژی آمریکا و فدراسیون پریودنتولوژی اروپا زنان باردار را به حفظ سلامت پریودنتال (لثه و بافتهای نرم اطراف دندانها) دعوت می کند. تحقیقات نشان داده اند زنانی که بیماری لثه دارند بیشتر در خطر عوارض بارداری قرار دارند به طوری که بیشتر از زنان دیگر، دچار زایمان زودرس و وزن کم کودک در بدو تولد می شوند.

بیماری لثه یک بیماری التهابی مزمن ناشی از باکتری است که در آن باکتریها به بافتهای لثه حمله می کنند و به آنها آسیب وارد می کنند. در موارد شدید استخوان زیر لثه نیز تحت تاثیر عفونت قرار می گیرد و تحلیل می رود. در نهایت ممکن است فرد دندان خود را از دست بدهد. اما جدا از خرابی و لق شدن دندان، مشکلات دیگری هم برای بدن به وجود می آید. عفونت لثه با بیماریهای سیستمی دیگر مانند دیابت و بیماریهای قلبی عروقی ارتباط دارد.

چرا در بارداری التهاب و عفونت لثه ایجاد می شود؟

در دوران بارداری تغییرات هورمونی در بدن زن ایجاد می شود تا به رشد جنین کمک شود. اما این تغییرات زمینه را برای برخی مشکلات دهان و دندان مانند ژنژیویت (التهاب یا عفونت خفیف لثه) و پریودنتیت (عفونت شدید لثه) فراهم می سازد.

در نتیجه تغییرات هورمونی، ۴۰ درصد از زنان زمانی در دوره بارداری خود دچار ژنژیویت می شوند که به آن ژنژیویت بارداری می گویند.

افزایش میزان پروژسترون در بارداری باعث می شود زمینه برای رشد باکتریهای عامل عفونت لثه فراهم شود و همچنین لثه به پلاک و فعالیت باکتریها حساس تر شود و واکنش بدن به سموم ناشی از آنها شدت بگیرد. اگر هم فرد پیش از بارداری دچار بیماری لثه بوده است در دوران بارداری وضعیت او بدتر می شود.
 

ارتباط عفونت لثه در بارداری با زایمان زودرس چیست؟

پژوهشهای متعددی تاکنون نشان داده اند بین التهاب یا عفونت لثه و زایمان زودرس در زنان باردار ارتباط وجود دارد. محققان یک پژوهش که در The Journal of the American Dental Association  منتشر شده است، نشان داده اند زنان باردار مبتلا به بیماری لثه مزمن چهار تا هفته برابر بیشتر از زنان بارداری که لثه سالم دارند، دچار زایمان زودرس (پیش از هفته ۳۷ بارداری) و پایین بودن وزن کودک در تولد می شوند.

مادرانی که عفونت شدید لثه دارند، زودتر (در هفته ۳۲ بارداری) زایمان داشته اند. هنوز مشخص نیست آیا درمان بیماری لثه خطر زایمان زودرس را کاهش می دهد یا نه.
 

وزن کم کودک هنگام تولد چه ارتباطی با عفونت لثه دارد؟

پژوهشهای متعدد نشان داده اند زنانی که عفونت لثه دارند بیشتر دچار مشکل وزن کم کودک در هنگام تولد می شوند. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا، کودکانی که در زمان تولد وزن کمتر از ۲.۵ کیلوگرم دارند بیشتر دچار مشکلات پزشکی بلند مدت مانند تاخیر در مهارتهای حرکتی، رشد اجتماعی یا ناتوانیهای یادگیری می شوند. مشابه همین عوارض در کودکانی که حداقل سه هفته زودتر از تاریخ مورد نظر به دنیا می آیند صادق است.

مشکلات دیگر مربوط به تولد زودرس عبارتند از مشکلات ریوی، مشکلات بینایی یا شنوایی، مشکلات گوارشی و مشکل در شیر خوردن.
 

چرا در بارداری تومور لثه ایجاد می شود؟

گاهی اوقات توده بزرگی با علائم مشخص قرمز تیره بر روی لثه ملتهب ایجاد می شود. معمولا این ضایعه ها نزدیک به مرز لثه فک بالا هستند. این توده برجسته قرمز رنگ براق ممکن است خونریزی کند، پوسته بدهد و برای غذا خوردن یا صحبت کردن مشکل ایجاد کند و آزار دهنده باشد. به این ضایعه های لثه، تومور بارداری می گویند. تومور بارداری در هر زمانی از بارداری ممکن است ایجاد شود اما معمولا در سه ماهه سوم بارداری ایجاد می شود.

البته نباید از واژه تومور بترسید. این توده ها سرطانی نیستند و به بخشهای دیگر گسترش پیدا نمی کنند. تومور بارداری یک واکنش التهابی شدید به تحریک موضعی مثلا ذرات غذا یا پلاک است. تومور بارداری در ۱۰ درصد از زنان باردار ایجاد می شود و اغلب در زنانی دیده می شود که ژنژیویت بارداری دارند.

پیشگیری از عوارض بیماری لثه در زنان باردار

بهترین کار این است که زمانی که قصد بارداری دارید معاینه دندانپزشکی انجام بدهید تا از هر گونه مشکل در سلامت دهان آگاه شوید و آن را درمان نمایید. اگر در بارداری متوجه التهاب یا عفونت لثه شدید، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. موضوع بارداری خود را نیز به اطلاع او برسانید. با اقدامات به موقع میتوان از عوارض عفونت لثه در بارداری پیشگیری کرد.
 

pyogenic granuloma یا تومور حاملگی

به هیچ عنوان نترسید. با آنکه نام تومور همیشه ترسناک است، اما این مورد به هیچ عنوان ترس ندارد. در برخی از افراد در زمان بارداری ممکن است دانه های ریز سفید و قرمز رنگی روی لثه ها ایجاد شود. این دانه ها همان تومور های حاملگی هستند که ممکن است در هر کجایی از بدن به وجود بیایند که در دهان شایع تر می باشد. بعد از زایمان این دانه ها باید از بین بروند. در غیر این صورت باید به پزشک مراجعه نمایید.
 

پوسیدگی دندان ها در دوران بارداری

به دلیل ترشح اسید معده و کمبود کلسیم، پوسیدگی دندان در دوران بارداری رخ می دهد. همچنین در این دوران به دلیل بی حوصلگی فرد، معمولا نظافت دهان و دندان رعایت نمی شود و به همین دلیل پلاک های دندانی به وجود می آید که باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. 
 

عفونت لثه در دوران بارداری

خطرناک ترین بیماری در دوران بارداری عفونت لثه می باشد. کمبود کلسیم و کم خونی در دوران بارداری می تواند زمینه ساز عفونت لثه شود. عفونت لثه به زایمان زودرس یا سقط جنین می انجامد. در ادامه بهتر است به نکات گفته شده توجه کنید تا در این دوران شیرین به این قبیل مشکلات دچار نشوید.
 

جلوگیری از بیماری های لثه و دندان ها در دوران بارداری

گفته های بالا نمی تواند دلیل باشد که تمام زنان باردار به بیماری های لثه و دندان دچار شوند. بسیاری از افراد با برنامه ریزی و توجه به نکاتی مهم توانسته اند از این قبیل مشکلات پیشگیری کنند.

مراجعه به دندانپزشکی قبل از بارداری

قبل از آنکه دوران بارداری آغاز شود بهتر است از ماه ها قبل به بررسی وضعیت دندان هایتان بپردازید. اگر دندان خراب و پوسیده ای دارید حتما آنها را ترمیم کنید. مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی و استفاده از نخ دندان را از همین دوران عادت کنید.
 

استفاده از مکمل های کلسیم و اسید سولفیک

معمولا پزشکان برای زنان باردار از سه ماه قبل از بارداری اسید سولفیک و کلسیم تجویز می کنند. به این ترتیب بدن انسان از این مواد غنی می شود. کلسیم و اسید سولفیک از بسیاری از مشکلات در بارداری جلوگیری می کنند.
 

رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری

در زمان بارداری یکی از مهمترین کارهایی که باید انجام دهید، مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی و استفاده از نخ دندان می باشد. مسواکی که استفاده می کنید با برس نرمی داشته باشد تا خونریزی و التهاب لثه را تشدید نکند. همچنین استفاده از نخ دندان نه تنها از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند. بلکه باعث می شود التهاب لثه نیز کاهش بیابد.

استفاده از دهانشویه های آنتی باکتریال 

برای جلوگیری از عفونت لثه بهتر است در هفته سه بار از دهانشویه های آنتی باکتریال بدون الکل استفاده کنید. همچنین می توانید از محلول نمک دریا همراه با آب ولرم برای دهانشویه استفاده نمایید.
 

غنی کردن بدن از ویتامین C

ویتامین سی دشمن باکتری های بدن می باشد. اما ما توصیه می کنیم برای غنی کردن بدن از ویتامین سی قرص و مکمل مصرف نکنید. بسیاری از میوه ها و سبزیجات حاوی ویتامین سی هستن از قبل از شروع دوران بارداری خود را به خوردن دو یا سه واحد میوه در روز و خوردن سبزیجات سبز عادت دهید.
 

خوردن یک رژیم غذایی سالم

خانم های حامله معمولا در دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه اول حاملگی خود، شرایط سلامتی متغیری را تجربه می کنند. برای به تعادل رساندن وضعیت سلامتی خود و مخصوصا پیشگیری از بروز التهاب لثه ها لازم است که یک رژیم غذایی متعادل و سالم بخورید. این رژیم غذایی باید شامل موارد زیر باشد:

* میوه ها
* سبزیجات
* غلات کامل
* محصولات لبنی سالم و پاستوریزه

از خوردن غذاهایی مانند آب نبات ، کوکی، کیک و میوه های خشک دوری که دارای قند یا نشاسته هستند دوری کنید. تمام مواد داراری قند و نشاسته می‌توانند به دندان و لثه شما آسیب برسانند.

غرغره نمک دریایی

اگر هنگام مسواک زدن متوجه وجود کمی تورم یا خونریزی در لثه های خود شدید، حتما از غرغره کردن مقدا کمی نمک خالص دریایی بهره ببرید. نمک دریایی ممکن است التهاب ناشی از التهاب لثه ها را کاهش دهد و به بهبود لثه شما کمک کند. ۱ قاشق چایخوری نمک را در ۱ فنجان آب گرم حل کنید. این مخلوط را چند بار در دهان خود بچرخانید و هنگامی که دهان خود را با این آب نمک شستشو دادید آب نمک را از دهان خود خارج کنید و آن را نبلعید. پس از غرغره آب نمک، حتما دهان خود را با آب بشویید.
 

پرهیز از استعمال دخانیات و نوشیدن الکل

اگر به نوشیدن الکل و استعمال سیگار عادت دارید باید بگوییم به هیچ عنوان باردار نشوید تا زمانی که عادت خود را ترک کنید. دخانیات و نوشیدنی های حاوی الکل نه تنها بر تشدید بیماری های دهان و دندان تاثیر می گذارند بلکه موجب نارسایی هایی در جنین و حتی سقط می شوند.
 

مراجعه به دندانپزشکی 

اگر با خونریزی زیاد لثه روبه رو شدید حتما به دندانپزشکی مراجعه نمایید. شل شدن دندان ها، خونریزی و التهاب لثه، بوی بد دهان و هر چیز غیر طبیعی دیگر نیاز به مراجعه به دندانپزشکی دارد. به هیچ عنوان از دارو بدون نظر پزشک استفاده نکنید.


منبع: سایت کلینیک بابکان
سایت دکتر بالوی پور
سایت نی نی بان